بسم الله الرحمن الرحیم
به لطف خدای متعال و به همت گروه فقه جامعه و فرهنگ مجتمع فقهی ائمه اطهار علیهم السلام، نشست نقد و بررسی کتاب «واکاوی فقهی تشبه به کفار(با تأکید بر پوشش های نمادین فرهنگهای بیگانه)» در تاریخ 23 خرداد 1403 با ارائه مولف محترم حجة الاسلام و المسلمین مهدی زاده و ناقدین اساتید گرامی آقای دکتر سید حسین شرف الدین، حجة الاسلام و المسلمین محمد عشایری منفرد و حجة الاسلام و المسلمین دکتر محمد باقر ربانی و با دبیری حجت الاسلام و المسلمین علیرضا کلاهدوزان در آن مرکز برگزار گردید.
در ابتدا، مؤلف کتاب حجة الاسلام و المسلمین مهدی زاده گزارش بسیار اجمالی از کتاب خود ارائه کردند. این کتاب شامل 5 بخش است. در این کتاب ادله عام و خاص در مورد موضوع بحث آورده شده است و حتی در مواردی که ادله ای در دست نبوده، اصول عملیه جاری در محل، مورد بحث قرار گرفته است.
بعد از ارائه ایشان، آقای دکتر سید حسین شرف الدین، به وجوه قوت و ضعف این نوشته پرداختند. ایشان، نو بودن موضوع، تتبع جامع، ارجاع به مستندات اصیل، ساختار خوب، شیوایی قابل قبول را، از جمله وجوه قوت این نوشتار بیان کردند. غلبه دغدغه های نظری، توجه زیاد به ملاحظات در مسأله و دوری از کاربری عملی، تراکم قیود در مسأله، عدم توجه به اصل کنش گری رسانه در تغییر مرجعیت عرف، عدم توجه به ذاتی بودن سیلان در مد، از جمله وجوه ضعف این کتاب بر شمرده شد.
در ادامه حجة الاسلام و المسلمین محمد عشایری منفرد به بیان نکات خود پرداختند. ایشان در ابتدا ضمن تقدیر از نوشتن این کتاب و تأیید برخی نکات آقای دکتر شرف الدین در مورد نقاط قوت این کتاب، بیان داشتند تعابیر کتاب گاهی از حالت پژوهشی به خطابی تبدیل شده است. اطناب در پیشینه، عدم توجه به اخباری یا انشائی بودن برخی ادله، تأمل در اثبات برخی ملازمات، از جمله نقاط ضعف این کتاب بیان شد. در پایان ایشان به دغدغه ای که احتمالا نویسنده محترم در ذهن داشته ولی به آن توجه نداشته، اشاره کردند. آن دغدغه، هضم شدن فرهنگی در نمادهای جهان یا به تعبیری جهانی سازی فرهنگ است. ایشان پیشنهاد دادند در صورتی که این دغدغه در ذهن ایشان بوده، باید نام کتاب را به «خود هضم گری در فرهنگ جهانی» تغییر بدهند. در این صورت، برخی اشکالات آقای دکتر شرف الدین وارد نخواهد شد.
حجة الاسلام و المسلمین دکتر محمد باقر ربانی ضمن تقدیر فراوان از نویسنده محترم و اثر خوب ایشان، بر دو عنوان «قصد» و «صدق عرفی» در تشبه تأکید کردند. نکته اساسی دیگر در کلام ایشان توجه به فضای صدور بود. استفتاء جدید کردن از دفتر فقهاء و توجه به سیره و دقت در بحث اعانت بر اثم، از جمله نکات مهمی بود که استاد ربانی در ادامه به آن اشاره کردند.
در پایان، آقای مهدی زاده از نقد ناقدین محترم بسیار تشکر کرده و آن را مایه افتخار دانستند و خیلی کوتاه به جواب برخی نقدها اشاره کردند.