گزراشی از نشست « سنت و حدیث در سنجه فقه»
این نشست در تاریخ 25 اردیبهشت 1403 در سالن جلسات مرکز فقهی ائمه اطهار با ارائه حجت الاسلام و المسلمین سید محمد کاظم طباطبایی رئیس دانشکده علوم و معارف حدیث دانشگاه قرآن وحدیث و دبیر علمی جناب آقای ایمان ابراهیمی دستگردی مدیر کارگروه رجال وحدیث گروه فقه قرآن و حدیث مرکز فقهی ائمه اطهار برگزار گردید.
در ابتدا با توجه به عنوان نشست جناب حجت الاسلام طباطبایی تمایز میان سنت و حدیث را بیان داشتند:
سنت آنچه که از پیامبر و معصوم صادر شده باشد و حدیث حکایت سنت است.  سنت دقیقا عِدل قرآن است نه اینکه یکی اول است ویکی دوم درحالیکه حدیث اینگونه نیست،  حدیث در زمان پیامبر و معصومین علیهم السلام هم جایگاه سنت را نداشته چون حکایت از سنت است که یک یا چند فرد بین آن حائل شده اند.
 ایشان در ادامه راه اعتبار سنجی را با بیان مقدماتی مطرح کردند؛ که اگر بخواهیم از حدیث به سنت برسیم باید چه رویکردی داشته باشیم؟
به نظر می رسد در دوره های اولیه اعتبار سنجی حدیث، از سیره عقلائی اعتماد به خبر پیروی می کردند. یعنی مردم اعتماد می کردند یا با ابزارهایی می سنجیدند و همچنین بستگی به میزان اهمیت خبر، خبر دهنده، موارد خلافی وغیره بوده است. ایشان در ادامه به نکات حائز اهمیت در موضوع پرداختند و گفتند:
حوزه های معرفتی با هم متفاوتند، ذاتشان متفاوت است با مقدماتشان، اعتبار سنجی آنان نیز متفاوت است مثلا دانش فقه علم به اعتباریات شارع است و در فقه در پی این هستیم که به جعل شارع دست یابیم. اما دانش های دیگر اینگونه نیستند مثل اخلاق ، اعتقادات، تاریخ و سایر علوم.
نکته بعدی: دانش فقه انسجام بیشتری نسبت به دانش های دیگر دارد و دانشوران شاخص تری سراغ آن آمدند اما در سایر دانش ها اینگونه نیست. به عنوان مثال در مباحث تاریخی روایات صحیح السند یا اصلا یافت نمی شود یا فقط کلیات آن به دست می آید. در تفسیر هم اینگونه است.
نکته دیگر نیز اینکه دانش فقه از راهکارهایی استفاده می کند که دانش های دیگر از آن بی بهره اند مثل برائت یا بحث اعراض مشهور اینگونه قواعد فقط در علم فقه به کار می آید.
حال با توجه به مقدمات آیا می توانیم یک معیار در علم فقه را بر علم های دیگر تحمیل کنیم. مثلا اعتبار سنجی سند محور فقهی را در روایات اعتقادی اخلاقی و تاریخی و تفسیری پیدا کنیم ؟
باید بگوییم رویکرد اعتبار سنجی نه ناظر به دانش فقه است نه ناظر به دانش های دیگر بلکه رویکرد اعتبار سنجی یک معیار خاص خود را دارد که در دانش های متفاوت باید بومی سازی شود عالمان متاخر ما در صد ساله اخیر قائلند که اصل اعتبار سنجی حدیث بر سیره عقلائی است.
وی با طرح اینکه ملاک و معیاردراعتبار سنجی چیست آیا صنعت محور است یا محتوا محور؟ یا هیچکدام؟ و چگونه مي‌توان از حديث سنت را احراز كرد ، اين در زاويه ديد ما نسبت به اعتبارسنجي ممكن است اثر گذار باشدطلاب و پژوهشگران را بر این داشتند در این موضوع تأمل نمایند
در پایان جلسه نیز با طرح سوالاتی از سوی شرکت کنند گان در جلسه مطرح شد که استاد محترم پاسخ دادند